Wat is transitie

Transitie

Wat is transitie?

Transitie is een natuurlijke fase in groei waarbij een grote spanning kan ontstaan tussen oude zekerheden die zo belangrijk lijken dat ze ferm vastgehouden en verdedigd worden en die tegelijkertijd steeds meer problemen veroorzaken en verdere groei belemmeren. De oude zekerheden worden meer en meer ilusie. Daaraan vasthouden en het bestrijden van de angst voor het nieuwe gaat steeds grotere problemen veroorzaken. Drie beeldspraken maken zichtbaar hoe natuurlijk transitie als onderdeel van groei is.

De ladder is een mooi symbool van groei. Het laat zien hoe natuurlijk het is om je aan de volgende sport vast te houden en je eraan op te trekken. Hoe meer we verderop onze veiligheid en ons succes associeren met dàt houvast, des te lastiger wordt het om die sport los te laten. Dan ontstaat er een spanning tussen het belangrijke houvast dat die sport ons geboden heeft, en de beperkingen als we die sport vast blijven houden. Het blijven vasthouden van die sport gaat dan steeds meer een probleem worden, en het gaat steeds meer pijn doen dat het houvast een belemmering wordt om verder te groeien. Dit spanningsveld is kenmerkend voor transitie.
De bloemknop staat mooi symbool voor wat er rond transitie gebeurt: de spanning is nodig om de transitie mogelijk te maken. Dank zij de spanning in de knop kan hij open barsten. Er ontstaat dan een leven dat er heel anders uit ziet. Dat de kijk op het leven sterk verandert. Én de bloem straalt een authenticiteit uit die bewondering op roept, alleen al door zijn aanwezigheid.
De geboorte De spanning, de pijn en de beknelling die aan de doorbraak vooraf gaat, is verheugend. De geboorte is aanstaande. Dat doet op ons zorgverleners een beroep als "vroedmannen en -vrouwen". Met name complementaire zorgverleners zijn hierin goed geschoold.

Transitie is een wezenlijke omslag. Transitie is dus veel meer dan een tijd van verandering waarin we ons aan de volgende sport optrekken. Er is sprake van verandering van tijden. Verschuiving van oude oplossingen die hun diensten ruimschoots hebben bewezen maar niet langer meer werken, naar nieuwe oplossingen. Op het ogenblik kan de transitie die gaande is ook beschreven worden als een verschuiving van overleven naar leven. Er mag weer wat nieuws geboren worden. Iets nieuws tot bloei komen. Het is ook een verschuiving van chronos richting kairos. Chronos staat dan voor alle vomen en structuren die hebben we steeds meer bepalend gemaakt voor de film van het dagelijks leven. Kairos staat voor de ervaringstijd, de kwaliteit en het geluk die we ervaren, de menselijkheid. Die komt door in de grote nadruk op vormen en structuren in de verdrukking.

Dat wij uit eigen ervaring weten wat transitie voor ons betekent is heel belangrijk als we op maatschappelijk niveau de transitie mee willen dragen. Transitie begint als persoonlijke transitie, die je kan leiden tot persoonlijk leiderschap met een goede balans tussen je laten leiden door wie je bent, en je laten leiden door het belang van samen. Vanuit dat persoonlijk leiderschap kan een persoonlijke bijdrage geleverd worden aan de transitie van organisaties en van de maatschappij.

Als je goed om je heen kijkt, kan je in zo goed als alle maatschappelijke contexten zien dat de beknelling van de transitie zijn werk doet. De spanning wordt groter. Mensen die de oude oplossingen voor staan, hebben de neiging om daar verbeten aan vast te houden, terwijl we allemaal zien dat het zo niet verder kan. En andere mensen organiseren zich steeds meer om de transitie te realiseren. De spannig in dit krachtenveld is juist nodig om voldoende kracht te genereren om het nieuwe leven geboren te laten worden. Zie "De les van de vlinder".