Transitie in de GGZ - Kom Op eigen koers, Amersfoort

De Nederlandse regering heeft zich in de loop van de afgelopen halve eeuw steeds meer verantwoordelijk gemaakt voor wat er in Nederland allemaal mis gaat. Ze heeft zich steeds meer verantwoordelijk gemaakt voor de kwaliteit van de GGZ. In de 90-er jaren was er een vraag naar een wet waarin stond dat alleen psychiaters voorbehouden handelingen mochten verrichten zodat alle andere GGZ-begeleiding door vrije beroepsbeoefenaren in de GGZ verricht kon worden, ongeacht of dat psychologische of complementaire of alternatieve begeleiding was. De overheid heeft toen gekozen voor het BIG-register waarin alle psychiaters en afgestudeerde basis-psychologen in opgenomen konden worden, terwijl de complementaire en alternatieve geneeswijzen juist als onberouwbaar in het verdachtenbankje terecht kwamen. Deze splitsing tussen BIG en niet-BIG is de afgelopen 30 jaar steeds strakker aangedraaid. Door de overheid zelf, maar ook het college voor zorgverzekeringen, door de marktwerking, de NZA (de marktmeester) en door zorgverzekeraars. Dat heeft ertoe geleid dat niet de patiënt maar geld voorop staat. Zorginstellingen hebben zich gefocusd op onzet. Complementaire geneeswijzen zijn buiten het basispakket zijn gevallen. Biggers en niet-biggers moeten inmiddels btw afdragen over complementaire en alternatieve zorg. En met de laatste "vernieuwing c.q. verbetering" van de GGZ is de overheid gaan werken met zorgzwaartepakketten. De GGZ heeft zichzelf laten gijzelen met  het wetenschappelijk onderzoek dat evidence based als norm voor kwaliteit heeft neergezet, en met het DSM-systeem dat zij zelf als richtinggevend voor de kwaliteit hebben opgehemeld. De overheid heeft dat aangegrepen om inhoudelijke eisen aan de GGZ te stellen. Zelfs vanuit het basispakket wordt complementaire en alternatieve begeleiding niet meer vergoed, zelfs als ze door BIG-geregistreerden worden verzorgd. En dat allemaal om de kwalaiteit van de GGZ kwalitatief te verbeteren en beschikbaarder te maken. Het tegendeel blijkt het geval. Niet alleen de financiële maar ook de inhoudelijke macht in de GGZ is veel te veel komen te liggen bij de overhied en haar satelieten en bij de zorgverzekeraars. Zie het heldere boek van prof. Jim van Os: "De DSM-5 voorbij; persoonlijke diagnostiek in een nieuwe GGZ" (Lof: http://bit.ly/1UCGVgE en kritiek: http://bit.ly/1KAt9vI). In een reportage van Nieuwsuur vertelt Jim van Os over "De macht van de psychiatrische Bijbel"; zie de samenvatting van GGZ-nieuws. L1LT zond een invertiew met Jim van Os waarin hij vertelt welke bezwaren hij heeft tegen het DSM-handboek. In "De bijbel van de psychiatrie" laat Labyrint Allen Frances, Jim van Os en Wilma Boevink aan het woord: het DSM-handboek doet meer kwaad dan goed.

Inmiddels is het duidelijk geworden dat dit beleid de GGZ zo in het nauw gedreven heeft dat veel psychiaters en psychologen geweigerd hebben om nog lager het juk op zich te nemen van het contract met een zorgverzekeraar. Dat beperkt hen zo ik de kwaliteit van hun zorg. En cliënten raken in de knel. Zie http://bit.ly/1ifEUvo. Het verplicht hen om een DSM-diagnose te stellen. Pas als die ernstig genoeg is, kan de behandeling vergoed worden. De behandeling wordt vervolgens voorgeschreven op basis van die diagnose. En de tijd die daarvoor beschikbaar is, wordt door overheid en verzekeraars strok afgemeten. Dit is zó gebaseerd op bezuiniging en beheersbaarheid, op geld, regels en voorgeschreven procedures, dat het zorgverleners die oog voor de mens en zijn persoonlijk verhaal hebben, volledig onmogelijk gemaakt wordt om nog goed te functioneren. Daarom zijn GGZ-zorgverleners zich gaan organiseren en ondersteunen bij het werken zonder contract met zorgverzekeraars (zie http://www.zorgvoorkwaliteit.nu).